Romatoid Artrit Bilgilendirme
Romatoid Artrit (RA), el ve ayak eklemleri gibi daha çok küçük eklemleri simetrik yani karşılıklı olarak tutan kronik, ilerleyici ve hastalık aktivitesi ilaçlar ile kontrol altına alınmadığında sakatlık gelişimi ile sonuçlanabilen bir romatizmal hastalıktır. Sadece küçük eklem tutulumu ile kalmayıp diz, kalça, omuz gibi büyük eklemleri de tutabilir. Dünyada en sık görülen iltahaplı romatizmal hastalıkların başında gelir ve eklemlerde en fazla tahribata ve şekil bozukluğuna (deformite) yol açan romatizmalardan biridir. RA tedavisinde hastanın hastalığı konusunda bilgi sahibi olması gelişebilecek deformiteleri yavaşlatmada faydalı olabilir.
RA’de hastalar sabahları yataktan kalktıklarında tutulan eklemler daha çok ağrılıdır ve özellikle tutulan eklemler sabah sertliği dikkati çeker; ancak günün ilerleyen saatlerinde ağrı ve kısıtlılık azalmaktadır. Hastalar gece ağrıları nedeniyle uykudan uyanırlar.
Romatoid Artrit kimlerde görülür?
Genellikle genç-orta yaşlı erişkinlerin hastalığı olup, kadınlarda erkeklere göre 3 kat daha fazla görülmektedir.
Romatoid Artritin nedeni nedir?
RA’in nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Hastalığın nedenleri arasında genetik faktörlerin önemli bir yeri vardır. Genetik nedenler dışında başta enfeksiyöz ajanlar olmak üzere çeşitli çevresel faktörlerin de hastalığın gelişimine katkısının olduğu düşünülmektedir.
Romatoid Artritin tanısı nasıl konur?
Hastaların belirtileri kişiden kişiye değişmekle birlikte hastaların önemli bölümünde tutulan eklemlerde ısı artışı, şişlik, hassasiyet, kızarıklık ve ağrı olacaktır. Özellikle sabah saatlerinde belirgin olan, eklem hareketlerinde güçlük, tutukluk hissedilebilir. Özellikle el ve ayak parmakları gibi küçük eklemleri simetrik yani karşılıklı olarak tutar. 6 haftadan uzun süreli devam eden, el ve ayak eklemleri gibi küçük eklemlerde simetrik artrit tablosu görüldüğünde RA akla gelmelidir. Laboratuvar testlerinde hastalık aktivite göstergesi olarak sedimentasyon hızı ve C-reaktif protein yüksek olabilir. RF ve anti-CCP otoantikorlar (+) saptanabilir. Tutulan eklemlerin röntgen filmlerinde erken dönemde bulgu vermeyebilir. Hastalığın ileri evrelerinde radyolojik bulgular görülebilir. RA tanısında fizik muayene ve laboratuvar testlerinden sedim, CRP, RF ve anti-CCP önemlidir.
Romatoid Artrit Nasıl Tedavi Edilir?
Erken tanı ve tedavi, hastalığın progresyonunu yavaşlatır ve hareket kısıtlılığına bağlı sakatlığın önlenmesinde oldukça önemlidir. Ancak hastalığın tamamen iyileşmesi mümkün değildir. Hastalığın tedavisinde hedef, hastalık aktivitesini azaltmak ya da remisyonu sağlamaktır. Tedavi hastaya özel planlanır; bunda da hastalığın şiddeti, eşlik eden sağlık problemleri ve bireysel ihtiyaçlar ön planda tutulur. Özellikle akut alevli dönemlerde ilgili eklemlerin istirahati önerilir. Akut dönem dışında, hastanın kendini iyi hissettiği zamanlarda dengeli olarak verilmiş egzersizler hastaya yarar sağlar. Hastalık aktivitesini baskılamak için iltihap giderici romatizmal ilaçlar kullanılmaktadır. Güncel tedavi yöntemlerinden olan ve ülkemizde de uygulanan anti TNF alfa tedavisi (biyolojik ajan tedavisi) hastalığın ilerlemesinin durdurulmasında etkili ilaçlardır. Sigara içenlerde hastalık aktivitesi hızlı seyrettiğinden, sigara bırakılması önemlidir.
Hastalık izlem ve takibi nasıl yapılmalıdır?
Hastalığın sürekli olduğu unutulmamalı ve tedavinin etkinliği düzenli kontrollerle izlenmelidir. Uzun süre izlemsiz kalan hastalarda deformiteler daha hızlı ortaya çıkar. Bu nedenle erken tanı ve tedavi ne kadar önemliyse, takiplerin düzenli olarak yapılması da o kadar önemlidir. Doktorunuz sizi düzenli aralıklarla kontrollere çağırır, hastalık aktiviteniz değerlendirilir. Yapılan değerlendirmeler neticesinde tedavinizde ilaç ekleme ve çıkarmalarının yapılması gerekebilmektedir. Hem hastalık aktiviteniz kontrol altında tutulmaya çalışılır, hem de ilaçların yan etkisinin olup olmadığı değerlendirilir. RA kronik bir hastalık olduğundan tedavi ömür boyu sürer ve düzenli takip gerektirir.
